Sociale psychologie
Hoofdstuk 1: Inleiding
“We are by all odds the most persistently and obsessively social of all species, more dependent on each other than te
famous social insects.” Lewis Thomas
Sociaal:
Vanaf de geboorte hechten we ons aan mensen, we bouwen een netwerk op naarmate we ouder worden
er ontstaat een soort van intuïtieve mensenkennis: hoe we moeten omgaan met mensen etc.
= Voorwetenschappelijke sociale psychologie
(kennis uit je alledaagse ervaringen; niet wetenschappelijk bewezen) Bv. soort zoekt soort
Wat is juist? Niet te achterhalen met voorwetenschappelijke sociale psychologie Basis van de sociale psychologie:
Wij moeten sociaal zijn / we hebben andere mensen nodig (in ons leven) om onze normen te bepalen /
ons gedrag te duiden Sociale deprivatie
= als je als mens of als kind niet in contact kan komen met anderen
(deprivatie: een tekort hebben aan)
Bv. als je als kind verwaarloost wordt (geen warm nest, geen sociaal contact),
kan dit leiden tot neurologische stoornissen/problemen
Sociale paradox
= mensen zijn sterk gericht op - en hebben heel veel nood/behoefte aan sociaal
contact (met anderen) <-> maar toch is het vaak heel moeilijk om contact te leggen
Invloed
= KERN van de sociale psychologie:
We worden heel sterk beïnvloed door anderen, en we beïnvloeden zelf ook anderen
Bv. ‘blijf er nog eentje drinken’, reclamespots, the wave …
1.1 Studieobject van de sociale psychologie 1.1.1 Gebiedsomschrijving
Sociale psychologie
= de wetenschappelijke studie van de manier waarop de gedachten, gevoelens en handelingen van mensen
beïnvloed worden door de feitelijke, voorgestelde of geïmpliceerde aanwezigheid van andere mensen
“een wetenschappelijke studie”
1. Voorwetenschappelijke kennis
= intuïtieve of alledaagse kennis (ervaringen) bv. ‘tegenpolen trekken elkaar aan’
maar in de wetenschappelijke realiteit: mensen vallen eerder op iem die op hen lijkt
2. Empirische cyclus
Sociale psychologie focust zich op beweringen die empirisch getoetst kunnen worden
(alles wat objectief geverifeerd kan worden)
Wetenschappers volgen hiervoor de empirische cyclus om vragen te beantwoorden/
gedrag te verklaren
Kennis verwerven door hypothesen te toetsen (aan de werkelijkheid)
Wetenschappelijke kennis is het product van het herhaaldelijk met elkaar confronteren van
empirische vaststellingen en theoretische verklaringen (empirische cyclus).
Voorbeeld:
1. Toevallige vaststelling
Je ziet dat een meisje met computerprobleem hulp vraagt
aan jongen
2. Voorlopige hypothese
Meisjes roepen makkelijker de hulp in dan jongens met een
computerprobleem
3. Concrete voorspellingen
Wanneer ik 10 meisjes en 10 jongens onderzoek (computer
crasht), zal de groep meisjes makkelijker de hulp inroepen
dan de jongens
4. Gerichte observaties
Grote groep proefpersonen vergelijken en kijken naar het
gedrag, kijken wat er gebeurt: experiment uitvoeren
5. Bijgestelde hypothese
Bevestiging van de hypothese (10 meisjes riepen hulp in/jongens
niet) of verwerping
Onafhankelijke variabele (OV) diegene die gemanipuleerd wordt / diegene waarvan
verwacht wordt dat hij invloed heeft op de AV
Afhankelijke variabele (AV)
die variabele die afhankelijk is van de OV;
het gedrag gemeten wordt
Voorbeeld toepassing tijdens de les
Heeft de moeilijkheidsgraad bij het opzeggen van kleuren een effect op de reactiesnelheid?
-
OV = 3 condities: benoem de kleur van balkjes/woorden/kleurwoorden
moeilijkheidsgraad wordt gemanipuleerd
AV = reactiesnelheid
Correlationeel onderzoek
samenhang/verband tussen variabelen:
het ene brengt een verandering teweeg in het andere
Positieve correlatie
variabelen bewegen in dezelfde richting
beide variabelen ↑/↓ bv. je bent lid in een jeugdbeweging dan ben je sociaal
gerichter
Negatieve correlatie
variabelen bewegen in tegengestelde richting
als de ene variabele ↑, dan ↓ de andere (of omgekeerd) bv. hoe sterker verkoudheid, hoe minder uren slaap
Fundamentele zwakheid: geen oorzaak-gevolg/causale relaties vast te stellen
Bv. positieve correlatie tussen lid van een jeugdbeweging en sociale gerichtheid
het lid zijn van een jeugdbeweging is niet de oorzaak van sociale gerichtheid,
want het kan zijn dat je sociaal gericht bent en daarom in een jeugdbeweging gaat
Er is een samenhang maar geen oorzaak-gevolg
(kan oorzaak zijn, maar je mag dit niet concluderen)
Experimenteel onderzoek: wel causale relaties
“de gedachten, gevoelens en handelingen van mensen”
De sociale psychologie houdt zich niet enkel bezig met het zichtbare gedrag, maar ook met wat
mensen denken en voelen.
Het A-B-C-model van het gedrag
A is de affectieve component
gevoelens
B is het manifeste gedrag
behaviour
C zijn de cognitieve aspecten
waarneming, geheugen en denken (over onszelf)
Bv. positieve sensibiliseringscampagnes die mensen meer gevoelig moeten maken voor specifieke
waarden, zoals milieuzorg of verkeersveiligheid
Document Outline
Hoofdstuk 1: Inleiding
Sociaal:
Basis van de sociale psychologie:
1.1 Studieobject van de sociale psychologie
1.1.1 Gebiedsomschrijving
1.1.2 De eigen invalshoek van de sociale psychologie
1.2 Enkele belangrijke evoluties (niet kennen)
1.3 Vooruitblik
Hoofdstuk 5: Groepsnormen
5.1 Hoe normen ontstaan
5.1.1 Van bovenaf opgelegde normen
5.1.2 Normen die spontaan ontstaan binnen de groep
5.2 Impact van een groepsnorm op het individu
5.2.1 Conformeren aan een groepsnorm
5.2.2 Inwilligen van een verzoek
5.2.3 Gehoorzamen aan een bevel
5.3 Weerstand bieden aan sociale druk (niet kennen)
Hoofdstuk 6: Groepsprocessen
6.1 Invloed van anderen op de individuele prestaties
6.1.1 Als de individuele prestaties identificeerbaar zijn (als het duidelijk is dat jij een actie uitvoert)
6.1.2 Als de prestaties niet individueel herkenbaar is
6.1.3 Uitwerking van een eenheidsmodel (nk)
6.1.4 De impact van anonimiteit op het gedrag
Hoofdstuk 8: Prosociaal gedrag
8.1 Onderliggende motieven van prosociaal gedrag
8.1.1 Genetische verwantschap
8.1.2 Dienst en wederdienst
8.1.3 Onberekende dienstbaarheid
8.2 Hulp bieden in noodsituaties
8.2.1 Vijf stappen naar het bieden van hulp
8.2.2 Kenmerken van de situatie
8.2.3 Individuele verschillen
Hoofdstuk 2: Sociale waarneming (Sociale perceptie)
2.1 Het materiaal waarop we ons baseren
2.1.1 Het fysieke uiterlijk
2.1.2 Het gedrag
2.1.3 Lichaamstaal
2.2 Attributieproces
2.2.1 Interne of externe oorzaken van het gedrag
2.2.2 Fouten en vertekeningen bij het attribueren
2.3 Uitwerking tot een globaal beeld
2.3.1 Kenmerken van de binnenkomende informatie
2.3.2 Kenmerken van de beoordelaar
2.3.3 Hoe we omgaan met nieuwe informatie
2.4 (On)nauwkeurigheid van de sociale waarneming
Hoofdstuk 3: Groepsperceptie: het verschil tussen ‘wij’ en ‘zij’
3.1 Sociale categorisering
3.1.1 Het indelen van mensen in sociale categorieën
3.1.2 Zelfcategorisering (niet kennen)
3.1.3 Ik, wij en de anderen
3.2 Stereotypering (ook cognitief)
3.2.1 Kenmerken van stereotypen
3.2.2 Herkomst van stereotypen
3.2.3 Waarom stereotypen zo moeilijk te veranderen zijn
3.3 Vooroordelen en discriminatie
3.3.1 Ingaan tegen discriminatie
Hoofdstuk 4: Attitudes
4.1 Ontstaan van attitudes
4.1.1 Aangeboren gevoeligheden
4.1.2 Beredeneerde afwegingen
4.1.3 Sociale invloeden
4.1.4 Conditionering (attitudes aanleren)
4.1.5 Het effect van herhaalde blootstelling
Home
Notifications
Login
Sign up
Balance: €
Earn money
Purchases
My documents
My bundles
My study services
Sales statistics
How it works
Settings
Log out
6 times sold
Money back guarantee
Send message
Follow
58 pages
Facebook
Twitter
Instagram
- English
Deal: get 10% off when you purchase 3 or more items!
Heel goede samenvatting in verstaanbare taal met veel voorbeelden