Gezondheidspsychologie Samenvatting H1-H17

Samenvatting van het vak gezondheidspsychologie gegeven door professor Van Hoof, gebaseerd op het handboek 'Gezondheidspsychologie' en slides. Academiejaar 2017-2018. Alvast veel succes!

Preview document (2 of 167 pages)

Deel 1: gezond zijn en blijven
Hoodstuk 1
Wat is gezondheid?
Leerdoelen
 De belangrijkste theoretische modellen over gezondheid en ziekte: het biomedische
en het biopsychosociale model
 Het feit dat gezondheid meer is dan alleen de afwezigheid van lichamelijke ziekte
 De terreinen van de gezondheid die door verschillende bevolkingsgroepen belangrijk
worden gevonden
 De rol van leeftijd en ontwikkelingsfase bij het bepalen van begrippen over
gezondheid
 De rol van de psychologie bij het verkrijgen van inzicht in de betekenis van
gezondheid en ziekte
 De doelstellingen en de relevante onderwerpen van het vak
“gezondheidspsychologie” 1.1 Wat is gezondheid? Veranderende perspectieven
1.1.1. Modellen van gezondheid en ziekte
Gezondheid heeft een andere betekenis voor verschillende mensen en in verschillende
perioden in de geschiedenis, in verschillende culturen, in verschillende sociale klassen en
hangt ook af van onze leeftijd Verschillende opvattingen over gezondheid:
 Biomedisch model
Biomedisch model: de opvatting dat ziekten en symptomen een achterliggende
fysiologische verklaring
 Objectieve feiten
 Directe, causale relatie tussen ziekte, de symptomen of de achterliggende
pathologie ervan en de resulterende aanpassing
 Weinig ruimte voor subjectiviteit en kwalitatieve aspecten
 Reductionistisch: geest, materie en menselijk gedrag kunnen gereduceerd
worden tot niveau van cellen of tot neurale of biochemische activiteit
 Negeert feit dat verschillende mensen op verschillende wijze reageren op
eenzelfde ziekte
 Schenkt nauwelijks of geen aandacht aan onmiskenbare persoonlijke en culturele
verschillen  Biopsychosociale benadering
 Aandacht voor sociale en culturele factoren die van invloed zijn op de
benatwoording van vraag of iemand gezond dan wel ziek te noemen is
 Achterliggende organische oorzaken, maar als gevolg van de werking van de
geest hebben ze unieke, individuele reacties
 Unieke individuele reactie
Geen one size fits all  Dualisme ter discussie
 Spanning tussen degenen die de geest en het lichaam als afzonderlijk
beschouwden (dualisten) en degenen die deze als eenheid zagen (monisten)
 Tegenwoordig ligt accent op wederzijdse realtie tussen lichaam en geest
 Freud: onderzoek van patiënten met conversiehysterie, stelde het bestaan van
een onbewuste geest vast
Conversiehysterie: wanneer een patiënt last heeft van lichamelijke problemen,
zoals het niet kunnen staan of zien zonder dat er medisch iets mis is met de
ledematen, de zintuigen of het zenuwstelsel
 Interactie tussen biologische processen en psychologische en sociale invloeden

1.1.2 Gedrag en gezondheid
 Toename van levensverwachting
 Daling sterftecijfer
 Vooruitgang medische technologie
 Medische behandelingen zoals antibiotica en handen wassen
 Aard van de ziekten is veranderd
 Geschiktheid tot werken versus de rol van zieke
 De traditionele geneeskunde kan en zal ons van elke ziekte genezen?

Veranderingen:
Gezondheid raakte gekoppeld aan ‘geschiktheid om te werken’ en artsen moesten verklaren
of individuen in staat waren tot werken of dat ze de rol van de zieke aannamen
Tegenwoorden effecten van zikte op werkende leven, maar ook aandacht voor rol van het
werk en werkomstandigheden en effecten hiervan op gezondheid
Disucussie rond aanname dat traditionele geneeskunde van alle ziekten kan en zal genezen
(bloei van alternatieve geneeskunde) Zie tabellen p.6 en 7 handboek

1.2 Individuele, culturele en leeftijdsgerelateerde perspectieven op
gezondheid 1.2.1 Lekentheorieën over gezondheid en ziekte
Belangrijk om te weten wat mensen onder gezondheid en ziekte verstaan om inzicht erin te
willen verkrijgen Bauman (1961): Wat betekent gezondheid?
Stelde vraag aan populatie patiënten waarbij ernistige ziekte was vastgestld
3 soorten reacties op die vraag: