Samenvatting Biologie Voor Jou VWO5 Thema 3

In deze samenvatting is Thema 3 (Stofwisseling) uit het boek Biologie Voor Jou 5B samengevat. De samenvattingen beknopt maar erg examengericht.

Preview document (2 of 10 pages)

Samenvatting Biologie VWO 5:
Hoofdstuk 3 basisstof 1.
Stofwisseling (metabolisme): geheel aan chemische processen die plaatsvinden in een organsime.
Organisch molecuul: minimaal 1 C atoom, daarnaast ook altijd H atoom. Is een groot molecuul.
Anorganisch molecuul: klein simpel molecuul
Glucose is een organisch molecuul. Het is de bouwsteen voor alles in het lichaam.
Stoffen kunnen worden opgebouwd en afgebroken. Het opbouwen van stoffen (assimilatie) kost
energie, er wordt dan een organisch molecuul opgebouwd. Het afbreken van stoffen (dissimilatie)
levert energie op, hierbij ontstaat er een kleiner molecuul.
Autotrofe organismen kunnen zelf hun glucose vormen uit water en koolstofdioxide. Dit heet
koolstofassimilatie. Vervolgens kan glucose weer als bouwstof dienen bij de vorming van andere
moleculen. Het opbouwen van andere moleculen uit glucose heet voortgezette assimilatie. Dit vindt
zowel in auto- als heterotrofe organismen plaats. De energie die nodig is voor assimilatie en
stoffentransport komt vrij bij dissimilatie in de vorm van ATP.
ATP (adenosinetrifosfaat): transporteert chemische energie voor energierijke processen in het
lichaam.
ATP is opgebouwd uit een
adenosine (adenine en ribose)
en 3 fosfaatgroepen. In de
bindingen tussen de
fosfaatgroepen bevindt zich
veel chemische energie.
Splits de uiterste fosfaatgroep
van het molecuul komt er
bindingsenergie beschikbaar
en ontstaat het molecuul
ADP. Wanneer de tweede
fosfaatgroep wordt afgesplitst dan ontstaat er AMP.
Andere energiedragers zijn NAD+ en NADP+
Fosforylering: het opbouwen van ATP-moleculen:
→
𝐴𝐷𝑃 + 𝑃𝑖 𝐴𝑇𝑃 + 𝐻
←
20
Samenvatting Biologie VWO 5:
Thema 3 basisstof 2.
Enzymen: eiwitten die chemische omzettingsprocessen katalyseren zonder zelf verbruikt te worden.
Een enzym wordt genoemd naar het substraat
waarop het inwerkt. Het enzym bestaat uit een
ruimtelijke structuur met veel knikken en
lussen. Waar de reactie plaatsvindt heet het
actieve centrum. Het substraat past precies op
het actieve centrum. Enzymen zijn dus
substraat specifiek. Zodra het substraat op het
actieve centrum bindt, vindt de reactie plaats.
De activeringsenergie wordt dan verlaagd.
Zodra het substraat aan het enzym zit noem je
het een enzym-substraatcomplex (ES-complex). Het enzym voert dan een bepaalde handeling uit
waardoor er reactieproducten ontstaan.
Het enzym is na de omzetting weer opnieuw bruikbaar en kan
dus verschillende malen dezelfde taak uitvoeren. Vaak wordt de
naam van een enzym weergegeven door achter het substraat -
ase te zetten. Vaak is een enzymatische reactie een
evenwichtsreactie.
Veel enzymen hebben, om te werken, een cofactor nodig. Dit is
een speciaal ion of molecuul die er voor zorgt dat het enzym zijn
taak uitvoert. Het enzym heet dan een apo-enzym. Als de
cofactor een organische stof is, heet het een co-enzym. Het
gehele complex heet een holo-enzym.
Energiedrempel: minimale energie die nodig is om een reactie op gang te brengen.
Activeringsenergie: energie die nodig is om de energiedrempel te behalen.
Reactie-energie: energie die vrij komt bij de reactie.
Een enzym verlaagt de activeringsenergie.
Enzymactiviteit: de mate waarin een enzym een reactie versnelt. De enzymactiviteit wordt bepaald
door: temperatuur, zuurgraad, concentratie van de deelnemende stoffen en binding van enzymen
met stoffen die de activiteit kunnen verhogen of remmen.